Gratis webinar: 'Het fundament van psychologische veiligheid'

Dit webinar is een reactie op het artikel dat verscheen in De Morgen: '1 op de 3 werknemers voelt zich psychologisch onveilig'.

Het artikel raakt een essentieel punt: psychologische veiligheid op de werkvloer is geen luxe. Ze bepaalt rechtstreeks hoe wendbaar, innovatief en duurzaam een organisatie functioneert.

Bij Trust for Business is dat exact onze core business: organisaties ondersteunen om een cultuur te bouwen waarin mensen zich veilig voelen om te spreken, te experimenteren, fouten te maken én verantwoordelijkheid te nemen.

Toch willen we een belangrijke nuance toevoegen.‍

De analyse van Securex focust sterk op leiderschap, feedbackcultuur en vertrouwenspersonen. Dat zijn waardevolle elementen, maar ze verklaren niet het volledige verhaal.

Het maatschappelijke debat schiet tekort

Wat ons opvalt, is dat het bredere maatschappelijke debat over psychologische veiligheid opvallend arm blijft. We zoeken vooral naar “wie onveilig is” en “wie de schuldige is”, terwijl we als samenleving structureel onveiligheid creëren en in stand houden.

Dat maakt het debat smal en polariserend, net omdat het te weinig gaat over de echte vraag: hoe kunnen we psychologische onveiligheid structureel voorkomen en ombuigen?‍

Psychologische veiligheid vraagt dus een systeemblik, geen schuldvraag.

Psychologische veiligheid ontstaat niet vanzelf

Psychologische veiligheid is geen intentie, geen workshop, en geen slogan op een muur. Het is het resultaat van een proces dat mensen én organisaties stap voor stap doorlopen.

De basis daarvan is wat wij emotionele maturiteit noemen:

• het vermogen om emoties te herkennen en te reguleren,
  
• perspectief te kunnen innemen,
  
• en van daaruit constructief te handelen, óók onder stress.
  

Dat is geen exclusieve taak van leidinggevenden. Het is een gedeelde verantwoordelijkheid in elke laag van het systeem.

Waarom leiderschap nooit het volledige verhaal is

Leiders spelen een grote rol: zij zetten de toon, creëren kaders en tonen hoe je volwassen omgaat met fouten, conflicten en onzekerheid.

Maar psychologisch onveilig gedrag ontstaat zelden uit slechte intenties of bewuste “machtswellust”.
Veel vaker ontstaat het onbedoeld, omdat leiders, net als medewerkers, reageren vanuit stress, tijdsdruk en ongereguleerde emoties. In zo’n staat verliest iedereen mentale ruimte voor nuance en perspectief.

Daarom is leiderschap een belangrijke laag, maar niet de enige. De diepere laag is de emotionele maturiteit in het hele systeem, én de voorwaarden die de organisatie daarvoor creëert.

Het fundament onder feedback, innovatie en wendbaarheid

Een organisatie kan emotionele maturiteit niet voor mensen ontwikkelen, maar is wél verantwoordelijk voor een kader, taal en cultuur die haar uitnodigt en ondersteunt.

Zonder dat fundament ontstaat een klassiek patroon: feedback wordt persoonlijk genomen, bedoeld leren voelt als aanval, en mensen trekken zich terug.
Wat als groei bedoeld was, wórdt dan onveiligheid.

Pas wanneer emotionele maturiteit voldoende aanwezig is, ontstaan de effecten vanzelf:
✔ open feedbackcultuur
✔ fouten mogen maken
✔ verantwoordelijkheid opnemen
✔ hogere wendbaarheid
✔ meer innovatie

Psychologische veiligheid is dus geen quick fix of checklist. Het is een gelaagd veranderproces dat je als organisatie elke dag voedt en versterkt — en dat verder reikt dan één rol of één interventie.
‍

Inschrijven voor het webinar kan via de gele knop, of door hier te klikken.